zaterdag 23 mei 2009

Oudste gedicht

Het oudste Nederlandse gedicht dat bewaard is gebleven gaat over liefde. Het is geschreven door een monnik die in de twaalfde eeuw in engeland was. Hij schreef daar teksten over in een klein, saai kamertje met een klein raampje. Als hij door dat raampje keek, zag hij de toppen van de bomen en de lucht. Op een dag ziet hij twee vogels en hij wordt boos op zichzelf en schrijft zijn gedachten op in een gedicht:

hebben olla vogala nestas
hagunnam hinase hic anda thu
wat umbidam we nu?
dat betekent:

Alle vogels bouwen hun nest,
behalve jij en ik.
Wat houdt ons tegen?

Liefdesgedichten van 1647 t/m 2009

1647

Leonoor

Leonoor, mijn lieve licht,
Voor uw oog de zonne zwicht
Met haar blonde stralen,
Die gansch niet, in mijn gezigt,
Bij zijn glorie halen.

Vonken, foelie aan die git,
Gitjes met uw gouden pit,
Bliksemt niet zoo fellik
Dat het hart, dat u aanbidt,
Te eenemaal verwellik.

Lieve Leonoor, gij moordt,
't Harte dat u toebehoort,
Met die lieve lonken,
Zoo mij niet een troostig woord
Komt in 't hart geklonken.

Woordjes kunt gij duizend smên,
Die daar geestig, aardig, heen-
Vliên als minnegoodjes.
Maar tot troost en komt er geen
Uit de ivoren slootjes.

Houdt uw eigen slaaf te râ.
Zalig kunt ge'em maken dra,
Zoo gij slechts laat slippen
Op zijn bede een gunstig ja
Uit die lieve lippen.

P.C. Hooft
1887

Aan Hedwig

Wat nu een kerkhof in mij is, was, lang geleên,
Een vrolijk marktplein, waar een dartle zwerm dooreen
Krioelde van de dolste droomen, somtijds wel
Wat al te dol, en toch vermaaklijk en hun spel.

Het was me een leventje daarbinnen! Zien verging
Een mensch en hooren. Doch op eenmaal, daar verging
Een aaklig steunen 't blij rumoer, en dan - een gil
Als van een zinkende equipage. En toen was 't stil.

Ach, wat geen enkle van mijn droomen had verwacht:
Een zoete vrouwenhand had ze allen omgebracht.
Zoet, valsch, arm handje! 't Vonnis, dat u trof, was zwaar:
Gij hebt u moeten geven aan een weduwnaar.

Gij glimlacht, Hedwig, maar ik zeg u, glimlach niet!
Nog strenger oordeel zie ik voor u dagen in 't verschiet.
De hand, die eens mijn dromen worgde, was wel wreed,
Maar wreeder was nog, wat uw dartle hand misdeed.

Op de piano dansend dorst uw hand begaan,
Wat zelfs hyena's slechts bij nacht bestaan:
Met onbarmhartig-smeltendteêr klaviergeluid
Trok ze al mijn doode dromen weer hun graven uit.

Afschuwlijk! Wat reeds halfvergaan was in den schoot
Van mijn gemoed, dat woelde uw wreevle hand weer bloot
Het is daarbinnen niet meer uit te houden! 'k Stik,
Als ik maar even afdaal in mijn eigen ik!

En toch, met wellust zou 'k me domplen in mij zelf,
Kon 'k u slechts met mij sleuren in dat grafgewelf.
Als 'k u daar, Hedwig, in de stikstof smoren zag,
Hoe zou mijn ziel dan dreunen van mijn laatste lach!


Piet Paaltjens
1889

Een gedeelte uit ‘Mei’

Niets in de ruime wereld is zoo blij
Als deze aarde: Cynthia als ze zit
In hare nachtboot, toont het blank gebit
Van lachen en de tweelingsterren staan
Stil bij haar, vragend: zal ze hier langs gaan?
En er is altijd vreugde in de lucht
Waar zij voorbij is en het zacht gerucht
Van hare vleugels wijkt. Dan liggen bloemen
Op haren weg en kleine eng'len noemen
Ze zamelend haar naam, hoe vol ze was
Van wonderen. En in het dichte gras
Dat in de hemelwei groeit, liggen zij
Lang pratend' of alleen in mijmerij.

Herman Gorter
1916

Een lied

Een vrouw die, een heideheuvel afdalend, kleine, paarse
heidebloemen strooit over het hoofd van de welbeminde
en lacht, zó zijt gij tot mij gekomen
zomerlik reëel, sterke
ziel van buiten, geworden tot mijn ziel;
kracht, die weer buitenwaarts gaat.

Paul van Ostaijen
2009

Nooit

Nooit wil ik in andere
arme rusten.
Nooit wil ik andere
lippen kussen.
Jou verschijning heeft
mijn hart geraakt
en jou karakter heeft
mij verliefd gemaakt.

Het verschil tussen Romantiek en romantisch

Romantiek en romantisch hebben allebei met gevoel te maken maar bij romantisch is dat gevoel vooral liefde en bij Romantiek is het vooral het verklaren van dingen vanuit het gevoel. Romantische mesnen hebben het verlangen naar het onuitsprekelijke en zijn op zoek naar iets wat ongrijpbaar is, bijvoorbeeld een andere, ideale wereld.

Romantisch elfje

hier
bij elkaar
op het strand
bij maneschijn en sterrenlicht
blijf ik je trouw

Het Romantische ABC

altijd
blozen
champagne
delen
eeuwig
fantasie
geluk
happy
ideaal
jij
koppel
liefde
maneschijn
nachtzoen
oogcontact
prieël
quizzen
ridders op witte paarden
sterrenlicht
trouw
uitleven
verlangen
wij
x- eenheid
yahtzee
zonsondergang

vrijdag 22 mei 2009

Triviaallectuur

Triviaallectuur is eigenlijk een beetje het tegenovergestelde van literatuur. Het is vaak een overdreven liefdesverhaal. En de gebeurtenissen en gevoelens zijn allemaal beschreven, hierdoor hoef je helemaal niet meer na te denken bij het lezen. Ook de rol van de personages zijn aan het begin van het verhaal al duidelijk. En als je al een paar van dit soort boeken hebt gelezen kan je meestal aan het begin ongeveer het vervolg van het boek wel voorspellen. De boeken zijn voor mannen en vrouwen ook vaak erg verschillend. Maar bij allebei zijn de gevoelens en emotie's ook overdreven en er komt altijd wel een punt in voor waar een misverstand of ruzie ontstaat, maar het heeft uiteindelijk toch een happy end. De personen in de boeken zien er vaak goed uit. En het verlangen naar wat je niet krijgt (of wel) wordt ook vaak beschreven. Een bekend voorbeeld van deze boeken is de bouquetreeks.

Verschillen tussen de Verlichting en de Romantiek

De Verlichting:

- ingeperkt

- alleen maar zicht op de echte wereld en niet die van je dromen

- heel veel regels

- kerk als instituut

- het zien van de natuur als iets dat bedwongen moet worden, en iets dat je kunt ontleden

- leven in de werkelijkheid en niet in de fantasie

- gebonden aan regels en tradidies

- voor de industriële revolutie

De Romantiek:

- open en onzeker

- vooral kijkend naar hun droomwereld

- veel vrijheid

- ze hadden de kerk niet nodig, hadden genoeg aan hun eigen verbondenheid

- ze hadden veel verlangens, maar dan ook alleen verlangens, niet dat ze het echt wilden hebben

- het wereldbeeld werd door hun geromantiseerd

- ze maakten plaats voor meer creativiteit

- tegen alle soorten revoluties

- ze zagen de natuur als een medium, en keken naar de natuur met gevoel